Câu chuyện về người sáng lập Toyota - Sakichi Toyoda (1)

Mãi đến gần cuối đời, Sakichi Toyoda mới bắt đầu nghĩ đến chuyện sản xuất ôtô. Bản thân Sakichi Toyoda lúc còn sống cũng không nghĩ rằng cái doanh nghiệp con con mà ông thành lập và xây dựng nên sau này đã trở thành tập đoàn Toyota sản xuất ôtô lớn nhất của Nhật Bản.

Trong phòng truyền thống của tập đoàn Toyota, cùng với các nhà quản lý lừng danh đã làm nên thương hiệu Toyota nổi tiếng như Kiichiro Toyoda hay Eiji Toyoda thì cái tên Sakichi Toyoda của người đầu tiên sáng lập ra tập đoàn này được đặt ở vị trí trang trọng nhất.

Nói đến Nhật Bản là người ta nghĩ ngay đến hàng điện tử và ôtô, hai ngành công nghiệp chủ đạo góp phần tạo nên thương hiệu made in Japan nổi tiếng. Và tập đoàn sản xuất ôtô số 1 của Nhật Bản là tập đoàn Toyota.

Năm 2005, với doanh thu gần 180 tỉ USD, Toyota là tập đoàn duy nhất của Nhật Bản và cũng là duy nhất của châu Á nằm trong Top 10 của những tập đoàn có qui mô lớn nhất. Sự hiệu quả trong kinh doanh của Toyota được thấy rõ nhất ở con số lợi nhuận khổng lồ lên tới 11 tỉ USD trong năm 2005.

Năm 1936, sau khi tiếp quản công ty Toyoda của Sakichi Toyoda, người con trai Kiichiro đã đặt ra cái tên Toyota bằng cách thay chữ cái “d” bằng chữ cái “t” trong tên gọi Toyoda.

Kể từ đó, thương hiệu Toyota xuất hiện và trở thành một trong những biểu tượng vĩ đại, là niềm tự hào của mỗi người dân Nhật Bản. Thương hiệu Toyota hiện luôn là một trong những thương hiệu hàng đầu thế giới, có giá trị hàng chục tỉ USD.

Sakichi Toyoda - Người thợ mộc tài hoa

Tập đoàn Toyota được bắt nguồn xây dựng từ Sakichi Toyoda, một người thợ mộc tài hoa của xứ sở hoa anh đào. Ngày nay, nói đến cái tên Toyota là người ta nghĩ ngay đến ôtô. Thế nhưng Sakichi Toyoda lại được biết đến trước hết bởi ông là một trong những người phát minh ra chiếc máy dệt hiện đại đầu tiên cho Nhật Bản.

Sakichi Toyoda sinh ngày 14 tháng 2 năm 1867 tại một làng quê nhỏ tại tỉnh Yamaguchi trong một gia đình thợ thủ công nghèo. Bố ông làm thợ mộc, còn mẹ ông ở nhà dệt vải. Làng quê của Sakichi Toyoda là một làng nghề dệt vải có truyền thống của Nhật Bản. Đến cổng làng là có thể nghe rõ tiếng máy dệt chạy khắp làng. Cha của Sakichi Toyoda là một người thợ mộc khéo tay và khá nổi tiếng trong làng.

Sakichi Toyoda cũng đã được thừa hưởng cái gen di truyền đó của cha ông. Cậu bé Sakichi Toyoda khi chưa đến 10 tuổi đã rất say mê với nghề mộc và tỏ ra rất khéo léo trong việc cưa cắt, đóng ghép các đồ dùng bằng gỗ.

Như phần lớn trẻ em nông thôn, chỉ học xong bậc tiểu học, Sakichi Toyoda đã bỏ học làm phụ giúp gia đình. Hàng ngày cậu đi phụ cha làm nghề mộc. Những đồ dùng bằng gỗ trong nhà và nhất là chiếc máy dệt cũ kỹ của mẹ, hễ hỏng cái gì là Sakichi Toyoda lại tự tay sửa chữa.

Chính những lúc phải sửa chữa một con thoi hay một tay cầm gỗ bị gãy là những lúc mà Sakichi Toyoda có dịp tìm hiểu máy dệt. Sakichi Toyoda càng ngày càng tìm thấy nhiều điều thú vị về nguyên lí của máy dệt. Máy dệt của mẹ hỏng, Sakichi Toyoda còn tự tay đóng mới chiếc khác cho mẹ.

Và Sakichi Toyoda đã trở thành người thợ mộc trẻ tuổi chuyên đóng các máy dệt bằng gỗ từ lúc nào không hay.

Sakichi Toyoda - Nhà phát minh ra loại máy dệt mới

Những năm cuối của thế kỷ 19 là thời kỳ bùng nổ kinh tế của Nhật Bản dưới sự lãnh đạo của Thiên hoàng minh trị. Chính sách mở cửa kinh tế đã giúp cho nền công nghiệp được phát triển. Không chỉ công nghệ khoa học kỹ thuật từ Tây Âu, Mỹ được tự do xuất khẩu sang Nhật, mà cả mọi hàng hoá khác cũng vậy.

Làn sóng công nghiệp hóa với sự ra đời của nhiều nhà máy, công xưởng lớn đã khiến cho nhiều làng quê nghèo càng khó khăn hơn, nhất là những làng nghề như quê của Sakichi Toyoda. Rất nhiều người đã phải bỏ nghề dệt truyền thống bởi sản phẩm làm ra không cạnh tranh được với hàng nhập. Sakichi Toyoda rất đau xót trước cảnh này.

Nhìn mẹ kì cạch dệt vải rất vất vả trên chiếc khung dệt thô sơ cũ kỹ, Sakichi Toyoda bỗng chợt nảy ra ý tưởng phải cải tiến thành chiếc máy dệt chạy nhanh hơn, tốt hơn. Kể từ đó, Sakichi Toyoda gần như không còn theo cha làm đồ gỗ mà chỉ ở nhà nghiên cứu để đóng một chiếc máy dệt mới cho mẹ.

Bố của Sakichi Toyoda rất thất vọng khi thấy cậu con trai mình rất khéo tay nhưng lại muốn rẽ ngang, không theo ý bố. Theo ông, Sakichi Toyoda phải tiếp tục cái nghề truyền thống của gia đình, tuy không thể giàu nhưng chắc cũng đủ sống. Thậm chí, ban đầu ông bố còn coi con trai của mình là điên rồ, là khác thường khi cứ suốt ngày ở trong nhà kho cưa cắt thành đống cái này cái kia để phục vụ cho chiếc máy dệt gỗ.

Tuy nhiên, không ai cản được Sakichi Toyoda. Chỉ là một anh thợ mộc khéo tay, không hiểu biết nhiều về kỹ thuật máy móc, nhưng Sakichi Toyoda vẫn cứ kiên trì mày mò thử nghiệm. Thất bại không làm Sakichi Toyoda nản chí.

Cho đến một ngày vào năm 1890, Sakichi Toyoda đã trình diễn chiếc máy dệt đầu tiên do mình phát minh. Hầu hết các chi tiết của chiếc máy dệt này đều bằng gỗ. Cả làng đã đổ ra xem chiếc máy dệt của Sakichi Toyoda làm ra. Với chiếc máy dệt tự tạo này, người dệt đỡ vất vả chạy đi chạy lại mà tốc độ dệt vải lại tăng gấp nhiều lần.

Sakichi Toyoda đã phải lao tâm khổ tứ biết bao ngày đêm để cho ra đời được chiếc máy dệt đầu tiên của Nhật Bản. Theo ông, động lực chính là hình ảnh người mẹ quá vất vả bên chiếc khung dệt thô sơ. Sau này Sakichi Toyoda còn kể rằng một động lực nữa không kém quan trọng đã thúc đẩy sự sáng tạo của ông là lòng tự ái dân tộc.

Thời kỳ Sakichi Toyoda đang sống, làn sóng công nghiệp hoá, cơ khí hoá ở Tây Âu, Mỹ rất mạnh mẽ. Thế nhưng trong một lần được dự một hội chợ triển lãm ở Nhật Bản, Sakichi Toyoda đã tình cờ nhận xét rất chính xác là không hề thấy một máy móc nào do người Nhật Bản phát minh được trưng bày.

Mặc dù không được học hành nhiều, nhưng trong đầu Sakichi Toyoda đã xuất hiện ý nghĩ không chấp nhận thực trạng đó và nung nấu ý thức người Nhật Bản cũng sẽ phát minh ra được nhiều thứ. Và chiếc máy dệt đầu tiên do Sakichi Toyoda nghĩ ra đã chứng minh điều đó.

Thảo Anh (Theo TTTĐ)