Cuộc chiến xe ba và bốn bánh

Một chiếc xe ba bánh hiện đại có thể đem lại cảm giác thích thú như một chiếc Caterham?

Để biết cảm giác lái xe thực sự, trải nghiệm tốc độ cao, những cú thúc mạnh của lực mô-men xoắn và sức giật của gió, bạn phải thử một trong những cỗ máy dưới đây. Chúng nhắc nhở bạn, về thực chất, ôtô chỉ là một khung sắt gắn động cơ có thể di chuyển với tốc độ cao nếu công suất động cơ dồi dào. Đôi khi bạn sẽ có cảm giác giật mạnh do vỏ xe tối giản hết mức, nội thất cơ bản và khung xe kết nối trực tiếp với động cơ mạnh mẽ nhằm giúp bạn có cảm giác thăng hoa của tốc độ.

Grinnall nhanh hơn nhưng Morgan cho cảm giác đặc biệt hơn.

Những chiếc xe như thế giờ rất hiếm, không chỉ vì số lượng sản xuất khiêm tốn mà còn vì chúng không còn phổ biến với thiết kế dã chiến và mạo hiểm. Hầu hết xe thể thao ngày nay chỉ mang đến phần nào cảm giác của chúng. Trên những chiếc xe hiện đại, người lái được bảo vệ khỏi mưa nắng và tiếng ồn, xe thường có mui kín, cân bằng điện tử, túi khí và ghế sưởi ấm. Bạn sẽ không thấy những thứ như vậy trên những chiếc xe Autocar sắp đề cập ở đây. Và hai trong số chúng chỉ có ba bánh.

Ảnh trái: Sườn xe thấp của Morgan cho phép người lái cảm giác gần gũi với thiên nhiên xung quanh. Ảnh giữa: Độ sang trọng tương đối trong buồng lái Caterham Seven Supersport được nâng lên bởi các trang bị bảo vệ tùy chọn. Ảnh phải: Kính chắn gió tối màu của Grinnall được thiết kế để người lái nhìn về phía bên trên chứ không nhìn xuyên qua.

Hai chiếc ba bánh là Morgan 3 Wheeler và Grinall Scorpion III. Các phóng viên thử xe của Autocar có mặt ở đây để so sánh hai chiếc xe này với nhau và với một chiếc bốn bánh hai chỗ ồn ào có thiết kế tối giản, nhưng chủ yếu để tận hưởng cái thú lái xe. Và hãy tin rằng, những chiếc xe này rất hay tuy người lái phải hứng chịu tiếng động cơ ồn ào, bùn, nước và đôi khi cả sỏi, đá bắn lên từ mặt đường.

Nếu biết nhiều về công ty ôtô Morgan Motor, bạn sẽ biết họ chỉ sản xuất một loại xe duy nhất qua nhiều thập kỷ. Và họ đã thành công ở quy mô nhỏ với chiếc Plus 4 và Plus 8 hồi sinh, và duy trì hơn mười năm nay với mẫu xe Aero.

Năm 1953, Morgan ngừng sản xuất những chiếc xe ba bánh vốn đã làm nên danh tiếng của họ trong 43 năm hình thành và phát triển. Không giống kiểu xe thiếu độ bền, làm từ sợi thủy tinh của công ty Reliant và Bond, chúng có giá rẻ, không mui, với động cơ hai xy-lanh khá rung, dẫn động tới một bánh sau. Chúng có hai bánh trước nên có khả năng vào cua mà không bị lật.

Về nguyên lý, chiếc Morgan 3 Wheeler mới có cấu hình giống siêu xe thể thao trước Thế Chiến Hai. Charles Morgan đã từ chối tái sản xuất trong thời gian dài vì sợ ngoại hình của bản giả cổ này ảnh hưởng xấu đến hình ảnh công ty. Sau đó, ông đã bị một nhóm các nhà thiết kế và kỹ sư trẻ thuyết phục và suy nghĩ thoáng hơn. Vì thế, phiên bản hoàn toàn mới này ra đời, hứa hẹn thỏa mãn trí tưởng tượng của thế hệ khách hàng mới với cảm giác lái tuyệt vời và làm tươi mới hình ảnh cũ kỹ của Morgan.

Cảm hứng ban đầu của dự án thực ra đến từ một chiếc xe ba bánh sản xuất tại Mỹ có tên Liberty Ace với thiết kế kiểu Morgan, gắn động cơ của Harley Davidson. Được dựng bởi Liberty Sidecars, một công ty chuyên cung cấp khoang ngồi phụ cho xe mô-tô, nguyên mẫu Ace làm nền cho Morgan ba bánh mới, mặc dù động cơ như Harley Davison nay được cung cấp bởi S&S. Charles Morgan đã ấn tượng và mua lại dự án. Và dù trông rất cổ điển nhưng chiếc xe ba bánh này hoàn toàn hiện đại.

Tuy nhiên, nó không hiện đại bằng Scorpion III bóng bẩy, hợp thời, dù ra đời cách đây 20 năm nhưng trông vẫn khá trẻ. Được thiết kế bởi Steve Harper, gần đây là lãnh đạo đội sản xuất concept MG Icon, Scorpion III sử dụng động cơ xe mô-tô 4 xy-lanh K-series của BMW. Phiên bản này có động cơ 1300 S dòng K4, 178 mã lực, trục cam kép, 16 xu-páp. Hộp số tuần tự sáu cấp và hệ treo sau kiểu càng đôi Paralever của BMW. Linh kiện dạng cũ này có nhiều và giá khá rẻ.

Hệ treo phía trước dạng tay đòn đôi, nối ra từ khung xe thép rỗng đạt tiêu chuẩn kiểm định của Đức. Scorpion III, khối lượng chỉ 400kg sẽ là cỗ xe chạy cực nhanh. Gia tốc của xe chỉ bị hạn chế bởi khả năng chuyển mô-men quay sang chuyển động thẳng của bộ lốp sau 205/45 vốn đã quá sức.

Động cơ BMW của Scorpion có công suất mạnh nhất khi chạy tốc độ trên 8.000 vòng/phút nhưng sức kéo luôn dồi dào. Bạn hiếm khi phải đạp lút chân ga quá lâu dù tăng tốc từ số thấp. Cần số có khuynh hướng gây vướng chân nhưng dễ tìm. Hộp số kiểu xe mô-tô dạng tuần tự. Đẩy tới vào số một, kéo về vào số hai, tiếp tục cho đến số sáu. Số lùi được chọn qua động cơ điện. Scorpion III có bán kính vòng cua lớn nên động cơ điện này là cần thiết. Chiếc Morgan còn cua rộng hơn nhưng có số lùi tích hợp.

Giống như trên chiếc Morgan, tầm nhìn trước của người lái bị hạn chế một phần bởi kính chắn gió cong và tối màu. Kính không được thiết kế để nhìn xuyên qua, mà nhìn bên trên. Vị trí lái có thể điều chỉnh. Người lái được khuyến cáo sử dụng mũ bảo hiểm, kính bảo hộ, hoặc cả hai. Sâu bên dưới kính chắn gió là bộ đồng hồ hiện đại lấy từ xe mô-tô của BMW, một phanh tay của Toyota Hilux, Scorpian III ít tính năng hơn chiếc Morgan dù nó sở hữu một buồng lái đơn giản, có lòng rộng hơn hẳn.

Ngoài ra, Scorpion III có một vài nâng cấp mới: vệt bánh rộng hơn, lốp trước mỏng hơn tăng cảm giác lái, hệ thống làm mát cải tiến. Nhưng chất dữ dội của xe vẫn giữ nguyên. Gây kinh ngạc nhất là dải mô-men xoắn siêu rộng của động cơ BMW và tỷ số công suất/khối lượng 445 mã lực/tấn, thôi thúc người lái thử tốc độ tối đa của “tên lửa” ba bánh, một thứ không thể nhận ra sau nửa giờ cầm lái trừ khi chạy trên đường băng sân bay. Xe chạy nhanh đến mức sức gió làm đầu bạn lắc mạnh và khó quan sát đường.

Ảnh trái: Morgan 3 wheeler dễ lái hơn ở tốc độ cao, khi tay lái nhẹ hơn. Ảnh giữa: Xe của Caterham thô ráp, thủ công nhưng chính xác và có chân ga dễ chỉnh. Ảnh phải: Chassis cải tiến của Grinnall cần được tinh chỉnh nhưng yếu điểm không rõ và xe chạy nhanh.

Scorpion III chạy cực trơn tru, mặc dù cũng dễ mất bám và văng đuôi như chiếc Morgan. Điều này không quá tệ nhưng khung gầm thử nghiệm lần đầu này chưa được tinh chỉnh tốt, sinh ra lắc khi tăng tốc và tay lái quá nhẹ gây mất tự tin – những lỗi mà hãng Grinall tự tin tuyên bố đã khắc phục. Nhưng trong số ba chiếc xe này, Scorpion có gia tốc kinh hoàng nhất, đi kèm với âm thanh động cơ mô-tô 4 xy-lanh đầy kích thích.

Xe của Caterham không hẳn nổi tiếng dễ chịu, nhưng ở đây Caterham Supersport trội hơn hẳn nhờ thân xe được bao bọc tốt hơn. Mui và cánh cửa, dù rất đơn giản, nhưng giúp xe có được lợi thế rõ ràng hơn khi so sánh với hai xe còn lại. Bạn không còn phải vặn mình vất vả để vào xe.

Chiếc Supersport tỏa sáng tại sự kiện thử xe 2011 của Autocar vì sự thú vị, tốc độ, và cảm giác lái toàn diện đến từ động cơ Ford Sigma 1.6L 138 mã lực và thân xe chỉ nặng 520kg. Supersport cũng không gây thất vọng. Xe sử dụng hệ treo trước kiểu de Dion (một hệ treo phụ thuộc tương đối phức tạp), hệ treo trước kiểu thanh đòn đôi, hộp số năm cấp và vi sai hạn chế trượt. La-zăng 13 inch chìm vào cánh sau đồ sộ. Supersport vẫn luôn đẹp, đặc biệt khi được sơn theo phong cách hiện đại.

Mặc dù có thêm trục sau và bánh xe thứ tư song khối lượng xe không chênh nhiều so với chiếc Morgan và Grinnall Scorpion siêu nhẹ. Tỉ số công suất/khối lượng trung bình 265 mã lực/tấn dễ dàng vượt qua mức 152 mã lực/tấn của Morgan 3 Wheeler. Sự kết hợp của động cơ hiện đại, tốc độ cao, hành trình cần số ngắn, âm thanh ống xả không lẫn vào đâu được và trục sau tua nhanh như máy khoan nhanh chóng kích thích người cầm lái.

Xe tăng tốc cực nhanh đến 4.000 vòng/phút – thời điểm động cơ khỏe nhất và gần đạt số vòng tua cực đại. Tay lái cực nhạy, thân xe đôi khi trở mình đột ngột và bánh trước có khả năng làm bắn sỏi vào người lái, tất cả tạo nên một trải nghiệm lái khắc nghiệt.

Nhưng khi bạn đã quen, bạn sẽ bắt đầu tận hưởng sự chính xác của tay lái. Chỉ cần đẩy nhẹ vô-lăng nhỏ bọc alcantara là xe đổi hướng. Giảm ga nhẹ lập tức xe cua hẹp hơn. Nhưng xe vẫn bám đường, ổn định, dừng nhanh, và như Rockingham kiểm chứng - thú vị và dễ tận hưởng ở giới hạn hơn xe của Caterham trước đây. Chiếc xe này cũng ồn ào, khó khởi động và cực kỳ khó nổ máy bởi chìa khóa khởi động nằm khuất sau táp-lô, nhưng đây vẫn là một trong những chiếc xe hay nhất mà bạn có thể mua.

Morgan 3 Wheeler cũng vậy, nhưng theo cách khác: trải nghiệm lái ở gia tốc nhẹ nhàng hơn nhưng đê mê không kém. Tiếng máy gầm của 3 Wheeler dễ gây chú ý, chỉ cần ngước nhìn là đủ nhận ra đó là một sản phẩm thành công. Cảm giác mạnh của xe rất đáng thèm muốn. Bạn vừa muốn quan sát từng chi tiết, vừa muốn nhảy lên và lao vào góc cua đầu tiên để thấy sự thành công của nhà chế tác. Xe hơi giống một máy bay cổ điển, với vỏ xe đinh tán, buồng lái mở và động cơ hở luôn trực chờ.

Morgan 3 Wheeler còn cho cảm giác giống máy bay hơn khi ngồi sau vô-lăng lớn có thể tháo lắp. Hầu hết người ngồi sẽ phải nghển cổ một chút để nhìn bên trên vô-lăng và bảng đồng hồ, nhưng quan sát hai bên thì dễ. Thân xe được cắt võng xuống thay vì làm cửa nên cảnh quan hai bên trôi qua tầm mắt khi lăn bánh.

Bạn sẽ nghe thấy, cảm nhận và hoà mình vào độ rung ngay khi chạm vào nút khởi động máy. Động cơ xe không phải luôn êm dịu nhưng tiếng nổ phừng phừng của ống xả tan đều vào khoảng không. Động cơ 2.0L 2 xy-lanh cho dòng mô-men xoắn đều đặn, bất kể vị trí ngồi lạ lẫm (trừ phi bạn quen ngồi trên lưng lạc đà).

Xe dễ lái khi tốc độ đã làm nhẹ vô-lăng. Pê-đan dễ đạp, cần số thuận tay (hộp số lấy từ Mazda MX-5) và nếu phải phanh gấp, bánh sau dễ mất bám. Điều này xảy ra nhanh hơn khi đạp thốc ga ở tốc độ thấp với một chút bẻ lái bởi vì xe chỉ có một bánh sau và không có nhiều khối lượng đè lên nó.

Đây là một chiếc xe tốc độ nghiêm túc, dù thiết kế ba bánh làm nó bị xóc. Một vài chỗ xóc làm xe đi chệch hướng hơn so với Scorpion. Tuy nhiên, độ ổn định hướng của xe tốt và phản ứng khéo léo. Lốp xe khá hẹp nhưng xe bám đường và cho cảm giác cân bằng tốt. Morgan 3 Wheeler cũng nhanh hơn bạn tưởng. Bỏ qua độ rung mạnh thường thấy dưới chân, hay tiếng máy đôi khi giống đầu máy hơi nước, xe tăng tốc 0-100km/h trong 6,0 giây với cảm giác thú vị không giống bất kỳ loại xe nào bạn từng cầm lái.

Đó thực sự là cái hay của những cỗ máy này. Chiếc Caterham và Grinnall cũng có chung sứ mệnh. Chiếc Morgan không quá chậm và uy lực không kém, khiến người lái chìm đắm trong trải nghiệm lâng lâng cổ điển. Tầm nhìn qua những bưởng tròn, tiếng động cơ nổ đều, cảm giác sảng khoái khi chiêm ngưỡng Morgan 3 Wheeler đủ bù đắp những thiếu sót. Chiếc Seven và Scorpion cực thành công theo phong cách mạnh bạo: Caterham Seven tôn thờ cảm giác lái chính xác, thô ráp. Grinnal Scorpion có cá tính vượt thông lệ, khả năng gây bất ngờ và gia tốc đứng tim.

Cả ba xe được thử sức chịu đựng một cách nhiệt tình, chúng có thể chạy tốt dù ồn và xóc. Nhưng Caterham Seven và Grinnall Scorpion đều không có cái hấp dẫn hút hồn của Morgan 3 Wheeler.

Theo Autocarvietnam