Crossover - thống lĩnh của thị trường xe hơi

Sự lớn mạnh của dòng xe crossover chính là nhát dao sắc ngọt chia lại thị trường. Nói như nhà phân tích Jeremy Acevedo của Edmuds.com, thì "bằng việc tổng hợp những ưu điểm từ nhiều dòng xe khác nhau, crossover sẽ tiếp tục là phân khúc chiếm ưu thế và liên tục phát triển trong tương lai".

>> Infiniti vs. Lincoln: Cuộc chiến của những “ông hoàng”

>> Subaru XV – “Kẻ lãng du thành thị”

Dấu ấn trên thị trường

Những chiếc crossover đầu tiên chào đời từ phân xưởng của Honda và Toyota. Đương nhiên, chúng mang quốc tịch Nhật Bản, nơi mà khách hàng khá quan tâm tới sự sáng tạo. Nối tiếp thành công ở thị trường nội địa, Toyota và Honda đã bắt đầu cuộc đua vào thị trường quốc tế. Năm 1996, khi Toyota gần như nắm chắc phần thắng với mẫu RAV4 thì Honda bất ngờ tung đòn đáp trả, đó là mẫu CR-V đầy ấn tượng với ghế lái bên phải. Sau đó, hãng này còn mời không ít tay viết chuyên nghiệp về xe hơi lái thử và đưa ra đánh giá. Kế hoạch của họ rất bài bản và đem lại hiệu quả tức thì. CR-V nhanh chóng trở thành mẫu xe chủ lực của Honda trên đấu trường quốc tế, cùng vời Civic và Accord, đồng thời trở thành mẫu crossover thành công nhất tại thị trường Mỹ. Toyota RAV4 cũng đã đứng thứ 3.

Honda CR-V là một trong số xe crossover ưa chuộng tại Mỹ.

Đó là những gì đã xảy ra trong lịch sử, nhưng lịch sử hoàng kim của crossover dường như vẫn chưa chịu sang trang.

- Thị trường Mỹ, tháng 8/2013: Doanh số tiêu thụ Crossover cỡ nhỏ tăng 36%; Doanh số tiêu thụ Crossover chiếm hơn 1/4 doanh số của toàn bộ nền công nghiệp. Đáng nói là 20 năm trước, chẳng ai biết crossover là loại xe gì.

- Thị trường Mỹ, năm 2013: Tổng lượng tiêu thụ ước đạt 4 triệu chiếc crossover. Trong đó, khoảng 300.000 chiếc là Honda CR-V và Ford Escape, 200.000 chiếc Toyota RAV4.

- Cũng trong tháng 8, các thương hiệu Nhật Bản tăng 2.5 điểm trên thị trường cổ phiếu, chủ yếu do doanh số tiêu thụ crossover khá mạnh. Ba ông lớn Detroit, thay vì chú trọng đến crossover lại tập trung vào dòng xe nhỏ, hậu quả bị mất 1.4 điểm.

- Những thương hiệu hạng sang, dù có thể chưa từng thiết kế một chiếc SUV tiêu chuẩn, nay cũng đã nhăm nhe lao vào thị trường này. Bentley và Jaguar mang đến những bản concept mới nhất tại triển lãm Frankfurt. Còn phân nhánh tầm cao của những đại gia xe hơi như Lexus (Toyota), Acura (Honda), câu chuyện cũng không nhiều khác biệt. Một phần tư sản lượng tiêu thụ Lexus tập trung ở mẫu RX, trong khi đó MDX và RDX dẫn đầu trong bảng thống kê của Acura còn Enclave cùng Encore là những đại diện sáng giá nhất ở thời điểm hiện tại của Buick.

Động thái từ các hãng xe

Crossover bắt đầu nổi lên như một hiện tượng trong làng xe thế giới vào những năm 1990 bởi nó là bản copy những điểm ưu việt của dòng SUV: ghế ngồi điều khiển, ghế lái cao, dễ lên xuống, dẫn động bốn bánh, gần như không có nhược điểm, cấu trúc của xe tải nên khả năng tải rất tốt, theo đó là một thiết kế góc cạnh, cứng cáp và rất nổi bật. Sự linh hoạt của những chiếc crossover khiến nó trở thành một giải pháp gần như mặc định với nền công nghiệp xe hơi.

Toyota RAV4.

Khi được hỏi tại triển lãm Frankfurt 2013 liệu rằng Jaguar có ý định phát triển mẫu crossover đầu tiên hay không, Giám đốc thiết kế của hãng ông Ian Callum hồ hởi chia sẻ: "Tại sao lại không nhỉ. Các hãng khác đều đang phát triển crossover cơ mà". Ngay cả ông hoàng sang trọng Rolls-Royce cũng đang xem xét đến khả năng này. Torsten Mueller-Oetvoes - CEO của hãng chia sẻ với Bloomberg News rằng họ "đang suy nghĩ nghiêm túc kế hoạch lấn sân sang phân khúc SUV". Nhân vật này cũng chia sẻ khả năng về một "giá bán không dưới 300.000 USD cho mẫu SUV tương lai". Kế hoạch của họ hẳn đã rõ ràng đến mức, giá bán cũng đã được trù liệu.

Sự thống trị ngày càng rõ nét của crossover báo hiệu cho một biến động lịch sử của cả nền công nghiệp xe hơi, khi cách thiết kế và thị hiếu tiêu dùng đã không còn như cũ. Khi wagon truyền thống đang đứng bên bờ vực tuyệt chủng, những mẫu minivan giảm đến tới hạn, crossover lại thu hút khách hàng - như những sinh vật ngoài hành tinh, lạ lẫm và đa dạng - thu hút những kẻ hiếu kỳ.

Subaru XV Crosstrek.

Subaru, hãng xe có doanh thu tăng đến 45% trong tháng 8 là một trong những nhà sản xuất có mức tăng trưởng mạnh nhất, đã sở hữu riêng một dây chuyền sản xuất bao gồm gần như toàn bộ chỉ là crossover. Hiện tại, họ cũng đang rất vất vả để đáp ứng được hết nhu cầu thị trường. "Đây sẽ là phân khúc có sự tăng tưởng nhanh nhất trong 5 năm tới". Warren Browne - phó chủ tịch của AutomotiveCompass nhận định. Trong khi đó, Porsche cũng đã sẵn sàng bổ sung thêm chiến binh Macon - một mẫu crossover vào dòng xe Cayenne của hãng, vào năm 2014.

Khách hàng quan tâm tới những chiếc crossover là một xu hướng tất yếu. Những trang mạng hàng đầu về xe hơi tại Mỹ ghi nhận kết quả tìm kiếm của người đọc phần nhiều tập trung vào những mẫu crossover. Các hãng xe đang quyết liệt tranh đấu để nâng cao thứ hạng. Nói như Acevedo của Edmund.com, "các hãng sản xuất không thể phớt lờ nhu cầu của thị trường, họ sẽ tiếp tục cải tiến, sáng tạo để dành được phần to hơn trong miếng bánh thị trường". Các nhà phân tích thì tin tưởng rằng, cùng với doanh số tiêu thụ lớn, những chiếc crossover mang đến lợi nhuận cao hơn bởi crossover rất dễ chia sẻ linh phụ kiện với những dòng xe khác. Họ nói về một viễn cảnh trong tương lai, nơi "những khách hàng lắm tiền chạy sedan khi đi giao thiệp và sở hữu một chiếc crossover để đi chơi, dã ngoại và vì sự yêu thích". Nói cách khác, thị trường đã phân định - cho đến khi một thứ gì đó, mới hơn và tốt hơn ra đời.

Tương lai của những chiếc crossover

Có thể nói, xu hướng phát triển phân khúc crossover đã không còn là chuyện của riêng hãng xe nào. Nhưng sự thật thì không phải mẫu crossover nào cũng đạt được thành công như nhau.

Khi Ford có thể mãn nguyện với doanh số tiêu thụ trên 200.000 xe Escape trong tháng 8 thì nghịch cảnh, chỉ có 18.166 chiếc Flex đã tìm được chủ nhân, vì đơn giản, nó khiến người ta thấy nhớ nhiều quá đến hình ảnh một chiếc minivan. Tuy nhiên, đây chưa phải điều tồi tệ nhất. Nissan sau những nỗ lực được xem là "đầy dũng cảm" để thiết kế ra một chiếc crossover mui trần (đặt tên là Murano Cross Cabriolet) với diện mạo lùn thấp, chán nản và vận hành thiếu ổn định, sớm muộn cũng sẽ cắt bỏ chương trình này.

Ford Escpae.

Con đường phát triển của crossover vẫn luôn rộng mở, nhưng không phải dễ dàng. Và trong câu chuyện này, hẳn các nhà sản xuất đã sẵn sàng để cùng nhau trả lời câu hỏi:

1. Thị trường crossover sẽ bị chia nhỏ đến mức nào, khi mà Crossover xuất thân với đầy đủ các kích cỡ từ subcompact đến compact và cỡ trung, với cả xe hai hay ba hàng ghế, hạng bình dân hay sang trọng. Thậm chí, crossover có cả dáng 2 cửa như concept Lexus LF-NX đầy ấn tượng tại Frankfurt 2013, mui trần như Murano của Nissan, và dáng thể thao như Subaru XV Crosstrek.

2. Thị phần của những phân khúc khác liệu có bị co hẹp vì sức lớn mạnh nhanh chóng của crossover? Với những đặc tính hiện tại, liệu crossover có bảo toàn ngôi vị thống soái của mình trong một tương lai dài phía trước?

3. Số phận của những chiếc SUV truyền thống sẽ đi về đâu? Những mẫu SUV truyền thống chắc chắn không thể so với crossover về cơ cấu lái, trang thiết bị và hiệu suất nhiên liệu. Khả năng kéo tải của chúng được đánh giá rất cao, nhưng so với những chiếc bán tải thì chưa thể bì kịp. Đứng ở một thế bí như vậy, chuyện gì sẽ xảy ra với số phận cũng những chiếc SUV này?

Ngọc Khánh (TTTĐ)