Số liệu minh chứng cơn khát ô tô của người Việt

Người Việt đang khát ô tô

Theo Tổng cục Thống kê, trong tháng 4/2015, lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu ước vào khoảng 9.000 xe, tăng đến 4.000 xe so với cùng kỳ năm ngoái; nâng tổng lượng xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu trong 4 tháng đầu năm nay lên 34.000 xe, tăng 125% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thời báo Kinh tế Sài Gòn ngày 25/4 phân tích, với lượng ô tô nhập khẩu nói trên, số tiền chi cho nhập khẩu mặt hàng này của Việt Nam là 883 triệu USD, tăng ba lần so với cùng kỳ năm ngoái. Mức nhập khẩu này đã vượt qua mọi dự báo của các doanh nghiệp trong ngành đưa ra trước đó.

Báo cáo của cơ quan thống kê cũng cho thấy ô tô nguyên chiếc là mặt hàng có kim ngạch nhập khẩu tăng cao nhất về lượng cũng như giá trị trong bốn tháng đầu năm nay.

Kim ngạch nhóm hàng này tăng cao khiến giá trị nhập khẩu nói chung 4 tháng đầu năm tăng 20% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức tăng của xuất khẩu (8%). Điều này khiến nhập siêu ước tính trong 4 tháng đầu năm khoảng 3 tỉ đô la Mỹ, bằng 6% kim ngạch xuất khẩu (cùng kỳ năm trước xuất siêu 2 tỉ đô la Mỹ).

Việt Nam đang nhập siêu ô tô trong tất cả các phân khúc, từ xe sang cho đến xe bình dân.

Giới phân tích cho rằng với việc xe nhập khẩu tăng với tốc độ nhanh chóng như thế này thì không bao lâu ô tô nguyên chiếc nhập khẩu sẽ thống lĩnh thị trường ô tô trong nước, không chờ đến thời điểm thuế nhập khẩu từ khu vực ASEAN về còn 0%.

Năm ngoái, cả nước nhập khẩu khoảng 72.000 xe hơi nguyên chiếc với tổng giá trị tương đương 1,57 tỉ đô la Mỹ, tăng 103,8% về lượng và tăng 117,3% về giá trị so với năm 2013. Lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc này chiếm gần 50% thị trường. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), lượng ô tô bán ra trong năm qua đạt 157.800 xe, tăng 43% so với năm 2013.

Riêng trong 3 tháng đầu năm nay, cả nước tiêu thụ được 48.707 xe, tăng 62% so với cùng kỳ năm ngoái.

Lý giải sự nhập siêu

Tổng cục thống kê cũng lý giải việc xe hơi nhập khẩu tăng mạnh diễn ra trong bối cảnh tình hình tiêu thụ trong nước tăng cao cũng như sức cạnh tranh của các loại xe lắp ráp trong nước yếu đi khi lộ trình giảm thuế nhập khẩu cho mặt hàng này sắp được thực thi.

Giới phân tích cho rằng với việc xe nhập khẩu tăng với tốc độ nhanh chóng như thế này thì không bao lâu ô tô nguyên chiếc nhập khẩu sẽ thống lĩnh thị trường ô tô trong nước, không chờ đến thời điểm thuế nhập khẩu từ khu vực ASEAN về còn 0%.

Theo ý kiến của thạc sỹ Bùi Ngọc Sơn, Trưởng phòng Kinh tế Quốc tế, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính trị thế giới trả lời trên Đất Việt thì Việt Nam đã có rất nhiều cơ hội để phát triển ngành công nghiệp ô tô nhưng lại tự khiến mình không có sức làm được.

Ông Sơn nhắc lại lời mời hợp tác của ngành ô tô Thái Lan, và cho rằng Việt Nam một lần nữa đang khẳng định mình chỉ là một quốc gia đi gia công, lắp ráp. Nếu trước đây lắp ráp được cho Nhật Bản, Mỹ, châu Âu thì giờ chuyển xuống chủ có trình độ thấp hơn là Thái Lan. Và cứ đà này, Việt Nam sẽ chỉ có thể lắp ráp ô tô cho Campuchia.

Một cuộc triển lãm ô tô tại Việt Nam năm 2014.

Ông Sơn nói thẳng, các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam là để kiếm lợi nhuận, chứ không phải để giúp Việt Nam phát triển. Việc tìm kiếm lợi nhuận của họ có phù hợp với sự phát triển của Việt Nam hay không là tuỳ thuộc vào chính sách của Việt Nam.

"Thế nhưng, chính sách của Việt Nam thực tế chỉ cố gắng bảo hộ doanh nghiệp nước ngoài, cho họ vào làm và Việt Nam chỉ kiếm được chút tiền từ cho thuê đất, lao động. Công nhân Việt Nam cũng học được chút nghề lắp ráp, còn về sản xuất hoàn toàn không học được gì.

Chuyên gia Bùi Ngọc Sơn nói thẳng: "Cứ nói ngành ô tô Việt Nam chịu áp lực từ xe giá rẻ Ấn Độ, Trung Quốc... nhưng đó chỉ là một phần. Dĩ nhiên, không thể coi thường các nước này vì khi thuế nhập khẩu hạ xuống bằng 0%, người dân có thu nhập thấp của Việt Nam lại có nhu cầu, các nước tấn công vào phân khúc thấp là họ chiếm được thị trường.

Bởi vậy, ngành lắp ráp ô tô Việt Nam không chống đỡ nổi với thị trường ô tô nhập khẩu, hay đúng hơn chỉ có nước chết! Không chỉ ngành ô tô, công nghiệp phụ trợ nói chung của các lĩnh vực công nghiệp cũng không thể nào phát triển được".

• Công nghiệp ôtô - 20 năm vẫn một ngã ba đường

Theo Minh Tuệ (Báo Đất Việt)